BÁC SĨ HỎI VÀ BỆNH NHÂN “AI” TRẢ LỜI
Bác sĩ hỏi:
Giả sử bạn là chủ doanh nghiệp, ngoài 50 tuổi, nạm giới, bạn sẽ có suy nghĩ gì khi được bác sĩ chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường type 2?
Bệnh nhân “AI” trả lời:
Nếu tôi là chủ doanh nghiệp, nam giới, ngoài 50 tuổi, khi bác sĩ chẩn đoán tôi mắc bệnh tiểu đường type 2, tôi sẽ có một loạt cảm xúc và suy nghĩ phức tạp, đan xen giữa bất ngờ, lo lắng, hoài nghi và cả áp lực từ cuộc sống, công việc.
1. Cảm xúc ban đầu
Bất ngờ và hoang mang“Tại sao lại là mình? Mình đâu có thấy dấu hiệu gì nghiêm trọng?”Tôi đã làm việc cật lực suốt nhiều năm, chăm sóc công việc và gia đình. Tôi không nghĩ rằng mình sẽ bị bệnh, đặc biệt là một căn bệnh mãn tính như tiểu đường.
Phủ nhận và hoài nghi“Có chắc là mình bị tiểu đường không? Hay là do lần này xét nghiệm sai?”Tôi có thể nghĩ đến việc kiểm tra lại, tìm bác sĩ khác để xác nhận. Tôi không muốn chấp nhận ngay vì nó có nghĩa là tôi phải thay đổi nhiều thói quen trong cuộc sống.
Lo lắng về tương lai“Tiểu đường có thể gây biến chứng gì? Mình sẽ sống được bao lâu? Công việc của mình sẽ bị ảnh hưởng thế nào?”Là một người làm kinh doanh, tôi luôn tính toán và kiểm soát mọi thứ. Nhưng bây giờ, tôi đối mặt với một thứ không thể kiểm soát ngay lập tức – sức khỏe của chính mình.
2. Những suy nghĩ tiếp theo
Ảnh hưởng đến công việc“Lịch làm việc dày đặc thế này, mình sẽ quản lý bệnh thế nào? Nếu phải kiêng khem, tập thể dục, liệu có thời gian không?”Công việc luôn căng thẳng, phải đi tiếp khách, ăn uống, gặp gỡ đối tác. Tôi lo rằng nếu thay đổi lối sống quá đột ngột, tôi sẽ bị mất cân bằng và ảnh hưởng đến sự nghiệp.
Ảnh hưởng đến hình ảnh bản thân“Người thành đạt mà lại bị bệnh mãn tính như thế này sao?”Tôi có thể cảm thấy sự tổn thương về mặt tự tôn, vì trước giờ tôi luôn tự hào về sức mạnh, khả năng chịu áp lực, làm việc không mệt mỏi. Bây giờ, tôi buộc phải đối diện với giới hạn của cơ thể.
Lo cho gia đình“Nếu mình bị biến chứng, ai sẽ lo cho gia đình? Nếu mình không khỏe, ai sẽ lãnh đạo công ty?”Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến tôi mà còn đến vợ con, nhân viên, doanh nghiệp mà tôi đã dành cả đời xây dựng.
Cân nhắc về lối sống“Có lẽ mình đã ăn uống, sinh hoạt không điều độ suốt bao năm qua. Nhưng liệu có quá muộn để thay đổi?”Tôi có thể sẽ tự đánh giá lại thói quen của mình: ăn uống thất thường, uống rượu bia, thức khuya, căng thẳng liên tục. Tôi sẽ suy nghĩ về việc có nên thay đổi không, và nếu thay đổi thì làm sao để không ảnh hưởng đến công việc.
3. Điều tôi cần từ bác sĩ để có thể chấp nhận và kiểm soát bệnh
Nếu bác sĩ chỉ nói: “Anh bị tiểu đường, phải kiêng ăn, uống thuốc, tập thể dục”, tôi sẽ cảm thấy quá chung chung và không có động lực thay đổi. Để tôi thực sự hợp tác và kiểm soát bệnh, tôi mong bác sĩ có cách tiếp cận thực tế và phù hợp với lối sống của tôi.
3.1. Giải thích rõ ràng và thực tế về bệnh
Tôi không muốn bác sĩ chỉ nói lý thuyết. Tôi cần bác sĩ giải thích ngắn gọn, dễ hiểu, cụ thể:
Tại sao tôi bị bệnh này?
Tình trạng của tôi nặng hay nhẹ? Có thể kiểm soát mà không cần thuốc ngay không?
Nếu không kiểm soát, hậu quả thực tế là gì? (Đột quỵ, suy thận, mù lòa, liệt dương…?)
Có ai giống tôi nhưng đã kiểm soát thành công không? Tôi muốn nghe những câu chuyện thực tế.
3.2. Đưa ra kế hoạch điều trị linh hoạt, phù hợp với tôi
Tôi sẽ cảm thấy dễ chấp nhận hơn nếu bác sĩ không ép tôi thay đổi quá đột ngột, mà thay vào đó là một lộ trình thực tế:
Tháng 1: Giảm từ 3 ly rượu xuống 1 ly, thay cơm trắng bằng cơm lứt.
Tháng 2: Tập thể dục nhẹ 15 phút/ngày.
Tháng 3: Kiểm tra lại chỉ số đường huyết, điều chỉnh tiếp.
Nếu bác sĩ chỉ yêu cầu tôi “cai hết bia rượu, tập thể dục 1 tiếng mỗi ngày, ăn kiêng nghiêm ngặt” ngay từ đầu, tôi có thể thấy quá khó và bỏ cuộc.
3.3. Cung cấp giải pháp phù hợp với lối sống doanh nhân
Tôi không thể ăn kiêng khắc nghiệt, không thể từ chối mọi cuộc nhậu công việc. Tôi muốn bác sĩ giúp tôi tìm cách thích nghi thay vì bắt tôi từ bỏ mọi thứ. Ví dụ:
Khi đi tiếp khách, tôi nên chọn món gì?
Có loại bia/rượu nào ít ảnh hưởng đến đường huyết không?
Làm sao để vận động trong lịch trình bận rộn? (Ví dụ: đi bộ trong sân golf, tập thể dục 10 phút giữa giờ làm việc).
3.4. Giúp tôi theo dõi và điều chỉnh theo từng giai đoạn
Tôi không muốn bác sĩ chỉ nói chuyện một lần rồi hết. Tôi mong bác sĩ đồng hành:
Hẹn tái khám sau 1 tháng để xem tôi tiến bộ thế nào.
Kiểm tra các chỉ số máu để tôi thấy rõ hiệu quả của việc thay đổi lối sống.
Động viên tôi khi tôi đạt tiến bộ nhỏ, thay vì chỉ nhấn mạnh vào những gì tôi chưa làm tốt.
3.5. Cung cấp các công cụ hỗ trợ
Nếu bác sĩ có thể giới thiệu các ứng dụng theo dõi đường huyết, chế độ ăn uống hoặc một chuyên gia dinh dưỡng có thể tư vấn theo lịch làm việc của tôi, tôi sẽ cảm thấy được hỗ trợ tốt hơn.
4. Kết luận: Tôi sẽ chấp nhận bệnh như thế nào?
Ban đầu, tôi có thể sẽ sốc, hoài nghi và lo lắng.
Sau khi hiểu rõ bệnh, tôi sẽ cân nhắc xem có thể thay đổi gì mà không ảnh hưởng nhiều đến công việc.
Tôi sẽ hợp tác với bác sĩ nếu bác sĩ đồng hành cùng tôi, đưa ra lộ trình phù hợp và giúp tôi nhìn thấy kết quả thực tế.
Nếu bác sĩ chỉ yêu cầu tôi thay đổi ngay lập tức mà không quan tâm đến lối sống và tâm lý của tôi, khả năng cao là tôi sẽ không tuân thủ điều trị. Nhưng nếu bác sĩ biết cách thuyết phục và hướng dẫn một cách linh hoạt, thực tế, tôi sẵn sàng điều chỉnh để giữ gìn sức khỏe – vì tôi hiểu rằng một doanh nghiệp không thể vận hành tốt nếu người lãnh đạo không có sức khỏe.
